پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

اصطلاح مجاهدان روز شنبه را نخستین بار احمد کسروی و مهدی ملک‌زاده در کتاب‌های «تاریخ مشروطه ایران»، «تاریخ هجده‌ساله آذربایجان» و «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران» به کار برده‌اند. آن‌ها این اصطلاح را به کسانی اطلاق می‌کردند که تا زمان خلع محمدعلی‌شاه قاجار مخالف سرسخت مشروطه بودند؛ اما درست فردای روز جمعه‌ ۲۴ تیر ۱۲۸۸ که محمدعلی‌شاه به سفارت روسیه پناه برد و مجلس توسط مجاهدان گیلان و آذربایجان فتح شد، صدوهشتاد درجه تغییر چهره دادند و شدند مشروطه‌خواه.جمعی که در موقع جنگ نامردانه در گوشه خانه‌های خود مخفی شده بودند و منتظر فرصت بودند همین که جنگ تمام شد اسلحه بر تن کردند و تفنگ بر دوش گرفتند و خود را مشروطه‌خواه و فداییان راه آزادی جلوه دادند. و هرگاه فرصت اجازه می‌داد که اسامی پانصد نفر اعضای مجلس عالی را از نظر بگذرانم مشاهده می‌شد که عده زیادی از کرسی‌نشینان باغ‌شاه و مشاورین و هم‌دست‌های محمدعلی‌شاه که دست‌شان آغشته به خون آزادی‌خواهان بود لباس مشروطه‌خواهی دربر کرده و در صدر مجلس عالی جای گرفته بودند و سهیم و شریک در زمام‌داری حکومت ملی بودند و هنوز بیست‌وچهار ساعت از فتح تهران نگذشته بود که کسانی که باید به دار مجازات آویخته بشوند دوش به دوش نایب‌السلطنه و سرداران ملی به رتق و فتق امور پرداخته در عکسی که پس از انتخاب عضدالملک به نیابت سلطنت برداشته شد و از نظر خوانندگان می‌گذرد در دو طرف نایب‌السلطنه عین‌الدوله و اقبال‌الدوله مشاهده می‌شود که مقدم بر سپهدار و سردار اسعد ایستاده‌اند و جمعی دیگر از همین طبقه در ردیف مستوفی‌الممالک و سردار اسعد جای گرفته‌اند

ظهر جمعه بود که خبر به محمدعلی شاه رسید که کار از دست رفته و او پنهانی به سمت سفارت روسیه رفت و پناهنده شد.